Chutichuan, nangni chuan heti hian tawngtai rawh u:- “Kan Pa vana mi, I hming zahawm rawh se, I ram lo thleng rawh se. I duhzawng vana an tih angin leia min ti rawh se” (Mat 6 : 9-10) 

“Isuan, “Ka ram chu he khawvela mi hi a ni lo; ka ram chu he khawvela mi hi ni sela, ka thuihhruai ten an bei ang, Judate hnen a pek a ka awm loh nan, nimahsela ka ram zawng heta mi hi a ni lo” tiin a chhang a. (John 18 : 36.)

“Pathian ram chu ei leh in lam thu a ni si lova, felna te, remna te, Thlarau Thianghlima lawmna te a ni zawk e. (Rom 14 : 17)


Lal Isuan tawngtai dan min zirtir dan hi ngun taka ngaihtuah chuan a ropuiin a ril em em a ni. Kan Pa, Vana mi hnena tawngtaina a ni a, a duh zawnga tawngtaina a ni bawk. Amah ngei chawimawinain bul a tan a, chibai bukna ril tak a ni. “I ram lo thleng rawh se”, tia chham mai hi thil awl tak, kan vawn bel em em ni mah se, ngun leh thuk zawka kan ngaihtuah atan ka han thlang chhuak a ni.

Kan Pathian lehkhabuah hian, “ Pathian ram” tih hi vawi tam tak a sawi a, a chhunga cheng tur te, cheng ve lo tur te a tarlang a. Zirtir hmasate zingah pawh khan, Pathian ram beiseitu, Pathian ram chanchin, tih tawngkam te pawh kan hmu nual a, a awmzia leh a hrilhfiah dan pawh tam tak a awm ngei ang. Tukina kan ngaihtuah tur erawh hi chu, kan tawngtainaa “I ram lo thleng rawh se” kan tih, Pathian ram, bik hi kan ngaihtuah ho dawn a ni.

Khawvelah hian, Lal ram ropui leh thiltithei, hausa pui pui an lo ding chhuak teuh tawh a, an ral leh thin a, an tlu chhe leh thin. Engtia lo ding chhuak nge an nih, eng vanga tlu chhe leh thin nge an nih? Chakna, thiltihtheihna leh tharum hmanga din a ni deuh zel a. Tun hnai deuhvah erawh thu hmanga din te pawh a awm mahna. Chu chuan a ken tel chiang tak mai chu, taksa, pawn lama inhnehna, inawpbehna, che thei lo leh che ngam lo khawpa inhnuaichhiahna te hian tu thinlung mah a lo hneh tak tak lova, eng hnam mah hi an lo lungawi thei lo niin a lang. Hun remchang, tal chhuahna hun, beih leta hneh let theih hun, a lo thlen meuh chuan, Lal ram ropui leh chak tak tak te pawh beih let an niin an lo tlu sawpin an lo ral thin a ni. 

Tukina kan sawi Lal ram erawh hi chu a din dan a danglam hle. Pa Pathian hnena tawngtaiin, “I ram lo thleng rawh se” han tih hian, inpumpekna, intukluhna pumhlum, lungawina, a keng tel tlat a ni. Kan Pathian chuan, a ram din tur hian, ralthuam leh sipai chakna emaw, tharum emaw hmang lovin, kan duhthlanna ngei a hmang zawk tlat mai hi a pawimawhin a danglam em em a ni.

Chu Lal ram, Pathian Lalna ram din tur chuan,

i. Kan inhlan tak tak em? kan lo sawi ve mai mai zawk em ni? tih hi inzawt theuh ang u le.

ii. Khawia lo thleng turin nge Pathian chu kan dil ?

iii. Eng ang Lal ram nge kan dil ?

iv. Chu Lal ramah chuan, tu nge Lalber, mahni theuhva chhan i tum teh ang ule.

 

1. Kan Pathian lalna ram din tur hian mahni ngei kan inphal a, kan inhlan thlap a ngai. Krista thisena silfai thinlungah lo chuan, he khawvelah hian khawvel Lal ram dangte angin tharum leh chakna hmangin din theih a ni ve tlat lo. Kan thinlung hi kan hlan a ngai a, kan inphal a ngai. Piangthar lo thinlungah, Pathian Lal ram a thlen hi a rinawm loh a ni.

2. Hmun dang, ram dang, midanga thleng leh din tur a ni lo tih lanchianna em em chu, mahni ngeiin kan pawma kan inphal a ngaihna chiah hi a ni. Thenawm nu tan ka phalsak thei lova, kan Upa leh Pastor te thinlunga din turin ka hlansak thei si lo. USA ramah emaw, Japan ramah emaw din turin kan thu lo ropui si. Kan thinlunga din tur erawh chuan keimah ngei hi ka lo thu ber a, keimah ngei hi a  hlan theitu chu ka lo ni. Tichuan, “I ram lo thleng rawh se” tia ka tawngtai hian, hmun danga thlenga ding turah i ngai suh ang u; keimahah, ka thinlungah ngei hian a din ka lo phalsak tur a ni ang. Kan Lal Isua ngeiin, a ram chu he khawvelah a ni lo, tih chiang takin a sawi a, zirtir ten, Judate hnena ram a pek hun tur an zawh pawh khan, a lo kalchhan nen a inmil lo lutuk a ni ngei ang, “Nangni lo hriat tur a ni love” a ti daih mai a ni.

3. Eng Lal ram nge kan thinlunga lo ding tura kan beisei tih pawh hi ngaihtuah tham a ni. Isaia 9:7 kan en chuan, “Pathian Lal ram chu a zau zel ang a, a ramah remnain tawpintai a nei lovang” a ti. He khawvel lal ram anga tlu sawp a, ral leh mai mai tur ni lo, chatuan a awm reng tawh tur lal ram a ni. Buaina, inpawngnekna, duhamna leh inrahbehna te awmna ram ni sela chuan, “A ramah remnain tawpintai a nei lovang” tiin zawlnei hian a lo sawi lo tawp ang. Krista lalna ram thinlungah chuan, remna hian hmun pawimawh leh thuk tak a chang thin a lo ni.

4. Chu Lal ramah chuan, Lalber, roreltu, hmelma tinreng laka venghimtu chu tudang ni lovin, nangmah ni lovin, Pastor leh Upate ni lovin, Lal Isua Krista ngei chu a lo ni tawh dawn a ni. Tirhkoh Petera chuan, “In thinlungah Krista chu Lalah ruat rawh u” a ti a. (I Pet 3 : 15). A lalna dal thei, a lalna tibuai thei thil reng reng chu, Thlarau thianghlim hmanga thenfai a nih theih nan, a lalna pawma diltu, nangma duhthlanna ngei chu a pawimawh leh langsar a lo ni leh ta. Krista Lalna daltu, nangmaha lo piang thin, Krista aia lal zawk lo ding thin, duhamna emaw, itsikna emaw, khawvel thil emaw a lo awm chang pawhin, thlarau thianghlim ngei chuan hnawl ngam turin ringtu nunah hian hna a lo thawk zawk thin a lo ni. Mahse, i duhthlanna tel lo chuan a hnawlsak lo che a, a hnehsak bawk hek lo che. Khawvel lal ram nen chuan a danglam em a ni.

He khawvela kan cham chhung, mikhual kan nih chhung hian kan nunah Krista aia lal dang, Krista aia pawimawh leh kan mamawh zawk nia lang leh thlanawm zawk nia lang hi hmelmapa Setana hian a rawn chhawp chhuak zut zut mai thin a nih hi. Lal dang rawng min bawltir a, Krista lal ram chu thiat sawm vek tumin he mihring, taksaa khawsa, khawvela cheng, natna leh lungngaihna tuarna tawk thin hi min bei thin a nih hi. Harsatna leh tuarna hmunah, a langsar leh a hnai zawk nia lang, Krista aia belhtlak zawk nia lang a rawn chhawp chhuak zung zung thin. Mikhual i nih miau avangin, cham hlen tur ni awm fahranin i thinlung a buatsaih sak thin che a ni lawm ni. Lal ram rawn din ve chu a tum em reng a ni.

Ni e, ringtu nunah hian, harsatna manganna, lungngaihna vawrtawp, thihna hial pawh a lo thlen a phal miau si a ni. Chu hunah ngei chuan a ni, ringtu hian, thinlung chhungril ber atanga inhlan thara a duh zawng ang ngei a, tawngtai a, “I ram lo thleng rawh se” kan tih nawn awn awn hun chu ni.

Hla phuahtu chuan,

“Ka Pa, van in ata hlaa’n Lei kawng chhuk chova ka vahin,

Min pui la hei hi hril theih nan, ‘I thu ni se’ ” tiin a auchhuak a ni.

Tukinah hian, kan thinlung chhungril berah Lal atan Krista thlang nawn leh ila, engkimah “I thu ni se” tia kan inhlan thar leh theih nan Lalpan mal sawm rawh se.